Lại nói về chữ "Khủng"
- Thread starter cuhiep
- Ngày gửi
mình cũng vậy KHỦNG quáThấy tiêu đề của cuhiep có chữ "Khủng" cũng... không thèm vào đọc
Không chỉ riêng chữ đấy, em thấy nhiều bác còn cố tình câu khách bằng cách thêm những từ kiểu như...giá bèo nhèo, kịch độc..v.v còn nhiều lắm ko nhớ hết...
Thiết nghĩ thậm trí các bác Mods có thể dùng Vbulletin để thay thế các từ kiểu như vậy, chứ ko thì hỏng hết tiếng việt
Thiết nghĩ thậm trí các bác Mods có thể dùng Vbulletin để thay thế các từ kiểu như vậy, chứ ko thì hỏng hết tiếng việt
Lam Sơn
Super Moderators
Bác cuhiep nói đúng, hoàn toàn nhất trí với Bác. Nhưng phần nào cũng thông cảm cho anh em có lẽ do quen như vậy rồi muốn sửa ngay cũng khó, vả lại đôi khi có những bài,việc muốn dùng chữ cho hơi sốc một chút để gây sự chú ý chứ thật ra thì cũng chưa đến nỗi nào. Không chỉ riêng trang web này (anh em thành viên HHVN khi post bài lên đa phần là sạch đẹp, chấp nhận được) mà rất nhiều trang web khác cũng vậy, còn có phần tệ hại hơn nữa là khác, trong box diễn đàn các thành viên post bài lên mà Lam Sơn đọc chẳng hiểu họ muốn nói cái gì? (Ai đọc cũng hiểu chỉ mình Lam Sơn không hiểu mới chết chứ?)
Khi viết bài mục đích là để cho người khác đọc, là muốn thông tin cho mọi người biết mình đang trình bày cái gì? Yêu cầu gì? Nhờ giúp đỡ cái gì? Bởi vậy phải viết rõ ràng dễ hiểu, hạn chế tối đa việc viết tắt, viết tiếng lóng, đó cũng là một nét văn hóa biểu lộ sự tôn trọng người đọc. Ở ngoài đời cũng vậy, khi tiếp xúc với mọi người nếu có điều kiện ăn mặc đẹp, lịch sự là điều rất tốt, còn không tối thiểu cũng phải sạch sẽ, tươm tất gọn gàng, "nhìn trang phục đoán tác phong tư cách" là vậy, và đó cũng là một ưu điểm tạo điều kiện thuận lợi trong việc giao tiếp hàng ngày.
Nói về văn hóa chữ viết hay văn hóa ăn mặc chắc là phải nói dài lắm, nay nhân việc Bác cuuhiep gợi ý như vậy nên Lam Sơn cũng góp thêm vài dòng để nói lên ý nghĩ của mình.
Khi viết bài mục đích là để cho người khác đọc, là muốn thông tin cho mọi người biết mình đang trình bày cái gì? Yêu cầu gì? Nhờ giúp đỡ cái gì? Bởi vậy phải viết rõ ràng dễ hiểu, hạn chế tối đa việc viết tắt, viết tiếng lóng, đó cũng là một nét văn hóa biểu lộ sự tôn trọng người đọc. Ở ngoài đời cũng vậy, khi tiếp xúc với mọi người nếu có điều kiện ăn mặc đẹp, lịch sự là điều rất tốt, còn không tối thiểu cũng phải sạch sẽ, tươm tất gọn gàng, "nhìn trang phục đoán tác phong tư cách" là vậy, và đó cũng là một ưu điểm tạo điều kiện thuận lợi trong việc giao tiếp hàng ngày.
Nói về văn hóa chữ viết hay văn hóa ăn mặc chắc là phải nói dài lắm, nay nhân việc Bác cuuhiep gợi ý như vậy nên Lam Sơn cũng góp thêm vài dòng để nói lên ý nghĩ của mình.
Oài, mấy chữ đó em thấy có gì là ghê gớm đâu, đầu óc con người là phong phú và đa dạng mà..
Ví dụ đơn giản nick của anh Trần Mạnh Hiệp là cuhiep, Thieo Tiếng Việt thì em phải đọc thế nào ?? Có người nghĩ ra được nó là "Cứ Hiếp", có người lại nói "Cụ Hiệp", hay 1 cách khác " Cu Hiệp"
Thế theo anh Trần Mạnh Hiệp thì tiếng việt của từ cuhiep nên đọc là ???
Vậy đó, mỗi người 1 cách suy nghĩ, người ta có sài những từ như anh hiệp nêu trên chẳng qua là đã nhiễm vào đầu những từ đó..và sử dụng vốn từ của mình mà theo họ là phong phú về hình thức, chú ý về đề tài.. Nó cũng là văn phong viết tiếng việt của người Việt Nam, vốn được coi là 1 trong những ngôn ngữ la tinh phức tạp nhất...
Thắc mắc về điều này có lẽ cần phải mời chuyên gia ngôn ngữ học, chứ dân thường nói chuyện xuông như anh em nhà ta..thì thôi có chữ nào sài đại chữ đấy đi, hay hay ko mình cũng đâu bị chê trách nhỉ ^ ^
Ví dụ đơn giản nick của anh Trần Mạnh Hiệp là cuhiep, Thieo Tiếng Việt thì em phải đọc thế nào ?? Có người nghĩ ra được nó là "Cứ Hiếp", có người lại nói "Cụ Hiệp", hay 1 cách khác " Cu Hiệp"
Thế theo anh Trần Mạnh Hiệp thì tiếng việt của từ cuhiep nên đọc là ???
Vậy đó, mỗi người 1 cách suy nghĩ, người ta có sài những từ như anh hiệp nêu trên chẳng qua là đã nhiễm vào đầu những từ đó..và sử dụng vốn từ của mình mà theo họ là phong phú về hình thức, chú ý về đề tài.. Nó cũng là văn phong viết tiếng việt của người Việt Nam, vốn được coi là 1 trong những ngôn ngữ la tinh phức tạp nhất...
Thắc mắc về điều này có lẽ cần phải mời chuyên gia ngôn ngữ học, chứ dân thường nói chuyện xuông như anh em nhà ta..thì thôi có chữ nào sài đại chữ đấy đi, hay hay ko mình cũng đâu bị chê trách nhỉ ^ ^
Trong 1 ngày có biết bao nhiêu topic buôn bán ra đời, vì thế bằng cách sử dụng cách nói " thậm xưng " như vậy, các bác bán hàng sẽ dễ gây ấn tượng với người xem chú ý đến topic của mình hơn !! ( Nhưng mà ấn tượng đó là tốt hay xấu thì ... hên xui !! )
Còn em thì trước giờ hiếm rao bán hàng lắm, mà có rao thì cũng không bao giờ dám dùng từ khủng lắm, chỉ toàn rao hàng " cùi bắp " không hà !!
Còn em thì trước giờ hiếm rao bán hàng lắm, mà có rao thì cũng không bao giờ dám dùng từ khủng lắm, chỉ toàn rao hàng " cùi bắp " không hà !!
hehe, vào chợ đêm Kỳ Hòa nghe người ta rao thế này : hàng rớt giá bèo, ghẹo lựa nghẹo lựa đêi. Buôn bán họ thế đấy, ai muốn ghẹo thì ghẹo muốn đi thẳng thì cứ đi ai chả ai cấm. Chứ đi ngoài đường thỉnh thảng lại nghe những tiếng rao hàng lạ lẫm lắm nhưng có thể như thế người ta mới bán được hàng thì sao ? kệ thôi.
ko chỉ có khủng mà còn cực khủng, có thế nó mới gọi là khủng
cũng ko có gì đáng nói lắm, Tiếng Việt ta nó vốn phong phú vậy mà, bỏ được từ này nó lại lòi ra từ khác , nghe quen thấy cũng hay hay mờ
cũng ko có gì đáng nói lắm, Tiếng Việt ta nó vốn phong phú vậy mà, bỏ được từ này nó lại lòi ra từ khác , nghe quen thấy cũng hay hay mờ
Lam Sơn
Super Moderators
Nguồn : Báo Tuổi Trẻ.
Tiếng Việt đời nay : Hiểu chết liền!
Chỉ cần lướt một vòng quanh các trang web, các blog (nhật ký điện tử), chat (tán gẫu), forum (diễn đàn), hoặc tình cờ nghe được một vài teen Việt nói chuyện...
Bảo đảm, nhiều cụ ông cụ bà sẽ muốn té xỉu: "Tụi nó nói tiếng gì lạ quá!". Thật ra đâu có gì lạ, vẫn là tiếng Việt đấy, chỉ có điều hơi bị méo tiếng, méo hình đi... chút xíu thôi hà!
Hiện tượng... méo
Một số vần bị các “chat thủ” làm méo thấy thương như: "a" thành "e"; "ê", "êu" thành "iu"; "ô" thành "u"; "ê" thành "i"; "ôi" thành "oai", "ui"; "o" thành "oa"… Tình huống trong một forum: "Thông béo thông béo, tui xin kiu gọi các thành viên hãy tích cực hưởng ứng việc đội mũ bẻo hỉm khi đi ra đường nghen. Vì seo à? Để bẻo đẻm en tòn dzì cái đầu của mình là quan trọng nhứt mờ. Hơn nữa, bi giờ cũng có nhìu kỉu địp lém đóa. Nhà tui vừa mở tịm bán mũ bẻo hỉm, ai có théc méc gì thì gọi cho tui ở số đt: 090xxxxx. Mong pà kon đìu ủng hộ. Kakaka…".
Xin tạm "dịch" lại như sau: “Thông báo thông báo, tui xin kêu gọi bà con hãy tích cực hưởng ứng việc đội mũ bảo hiểm khi đi ra đường nghen. Vì sao à? Để bảo đảm an toàn vì cái đầu của mình là quan trong nhất mà. Hơn nữa, bây giờ cũng có nhiều kiểu đẹp lắm đó. Nhà tui vừa mở tiệm bán mũ bảo hiểm, ai có thắc mắc gì thì gọi cho tui ở số: 090xxxx. Mong bà con đều ủng hộ. Kakaka...”.
Hiện tượng thiếu trước hụt sau
Các “chat thủ” biến chữ Việt thiếu trước hụt sau, "rách nát" thê thảm: "uôn" mất "ô" thành "un", "iêt" mất "ê" thành "it", "iêu" mất "ê" thành "iu", "uyên" mất "y" thành "iên", "ai" mất "a" thành "i". Tình huống trong một hộp chat: - Phẻ không em! Em seo rùi? Có chiện gì dzui ko? - Em đang thík một boy. - Hấp dẫn wé! Rùi seo nữa? - Chỉ mới gặp nhau có 2 bủi hà. - Mặt mũi ku đóa thía nèo? -
Đẹp trai ghia lun anh ui. Vậy em mới thík. Em hỏng bít hắn có thík em ko nữa. Hix. - Cứ mẹc kệ nó, đừng có bùn nhìu kẻo xì-chít thì chít đóa! - Nghe anh động viên em cũng hít bùn roài! Kekeke…
Cảm phiền tra từ điển nhé: phẻ (khỏe), chiện (chuyện), thík (thích), bủi (buổi), thía nèo, rùi seo (thế nào, rồi sao), ghia lun (ghê luôn), hỏng bít (không biết), bùn nhìu (buồn nhiều), xì-chít (stress), chít (chết), hít bùn roài (hết buồn rồi)…?! Cứ tưởng tượng nếu phát âm những từ này thì cái miệng sẽ mở ra rất ít, từng từ sẽ rít qua kẽ răng tạo nên những âm thanh "độc đáo". Ưu điểm:
Hạn chế chuyện gió lùa vào mồm, gây đau bụng. Và khuyết điểm: Mỏi miệng là cái chắc!
Ngoài ra còn có thêm một số từ "lạ lẫm" khác mà các "thần dân" 8X, 9X rất khoái xài: oppa, unie (anh ấy, chị ấy - tiếng phát âm trong phim Hàn), cute (duyên dáng, đáng yêu - tiếng Anh) , cool (trầm tĩnh, điềm đạm - tiếng Anh - thường được dùng để chỉ vẻ đẹp lạnh lùng, bất cần), hot (nóng - tiếng Anh - dùng để chỉ sự thu hút của một ai đó hoặc một việc gì đó), khoai (khó), phở (đẹp đẽ, hấp dẫn).
Chẳng hạn: "Oppa này nhìn cool wé!", "Unie này đang hot lém đóa!", "Nhỏ đó dạo này nhìn phở thiệt!"… Và cứ thế mỗi ngày trên mạng, những người trẻ "sành điệu" đang tích cực làm "phong phú" thêm hệ thống ngôn ngữ vốn đã rất phức tạp của chúng ta. Anh Tây nào muốn học tiếng Việt chắc phải hết sức kiên nhẫn mới được đóa!!!
Tiếng Việt đời nay : Hiểu chết liền!
Chỉ cần lướt một vòng quanh các trang web, các blog (nhật ký điện tử), chat (tán gẫu), forum (diễn đàn), hoặc tình cờ nghe được một vài teen Việt nói chuyện...
Bảo đảm, nhiều cụ ông cụ bà sẽ muốn té xỉu: "Tụi nó nói tiếng gì lạ quá!". Thật ra đâu có gì lạ, vẫn là tiếng Việt đấy, chỉ có điều hơi bị méo tiếng, méo hình đi... chút xíu thôi hà!
Hiện tượng... méo
Một số vần bị các “chat thủ” làm méo thấy thương như: "a" thành "e"; "ê", "êu" thành "iu"; "ô" thành "u"; "ê" thành "i"; "ôi" thành "oai", "ui"; "o" thành "oa"… Tình huống trong một forum: "Thông béo thông béo, tui xin kiu gọi các thành viên hãy tích cực hưởng ứng việc đội mũ bẻo hỉm khi đi ra đường nghen. Vì seo à? Để bẻo đẻm en tòn dzì cái đầu của mình là quan trọng nhứt mờ. Hơn nữa, bi giờ cũng có nhìu kỉu địp lém đóa. Nhà tui vừa mở tịm bán mũ bẻo hỉm, ai có théc méc gì thì gọi cho tui ở số đt: 090xxxxx. Mong pà kon đìu ủng hộ. Kakaka…".
Xin tạm "dịch" lại như sau: “Thông báo thông báo, tui xin kêu gọi bà con hãy tích cực hưởng ứng việc đội mũ bảo hiểm khi đi ra đường nghen. Vì sao à? Để bảo đảm an toàn vì cái đầu của mình là quan trong nhất mà. Hơn nữa, bây giờ cũng có nhiều kiểu đẹp lắm đó. Nhà tui vừa mở tiệm bán mũ bảo hiểm, ai có thắc mắc gì thì gọi cho tui ở số: 090xxxx. Mong bà con đều ủng hộ. Kakaka...”.
Hiện tượng thiếu trước hụt sau
Các “chat thủ” biến chữ Việt thiếu trước hụt sau, "rách nát" thê thảm: "uôn" mất "ô" thành "un", "iêt" mất "ê" thành "it", "iêu" mất "ê" thành "iu", "uyên" mất "y" thành "iên", "ai" mất "a" thành "i". Tình huống trong một hộp chat: - Phẻ không em! Em seo rùi? Có chiện gì dzui ko? - Em đang thík một boy. - Hấp dẫn wé! Rùi seo nữa? - Chỉ mới gặp nhau có 2 bủi hà. - Mặt mũi ku đóa thía nèo? -
Đẹp trai ghia lun anh ui. Vậy em mới thík. Em hỏng bít hắn có thík em ko nữa. Hix. - Cứ mẹc kệ nó, đừng có bùn nhìu kẻo xì-chít thì chít đóa! - Nghe anh động viên em cũng hít bùn roài! Kekeke…
Cảm phiền tra từ điển nhé: phẻ (khỏe), chiện (chuyện), thík (thích), bủi (buổi), thía nèo, rùi seo (thế nào, rồi sao), ghia lun (ghê luôn), hỏng bít (không biết), bùn nhìu (buồn nhiều), xì-chít (stress), chít (chết), hít bùn roài (hết buồn rồi)…?! Cứ tưởng tượng nếu phát âm những từ này thì cái miệng sẽ mở ra rất ít, từng từ sẽ rít qua kẽ răng tạo nên những âm thanh "độc đáo". Ưu điểm:
Hạn chế chuyện gió lùa vào mồm, gây đau bụng. Và khuyết điểm: Mỏi miệng là cái chắc!
Ngoài ra còn có thêm một số từ "lạ lẫm" khác mà các "thần dân" 8X, 9X rất khoái xài: oppa, unie (anh ấy, chị ấy - tiếng phát âm trong phim Hàn), cute (duyên dáng, đáng yêu - tiếng Anh) , cool (trầm tĩnh, điềm đạm - tiếng Anh - thường được dùng để chỉ vẻ đẹp lạnh lùng, bất cần), hot (nóng - tiếng Anh - dùng để chỉ sự thu hút của một ai đó hoặc một việc gì đó), khoai (khó), phở (đẹp đẽ, hấp dẫn).
Chẳng hạn: "Oppa này nhìn cool wé!", "Unie này đang hot lém đóa!", "Nhỏ đó dạo này nhìn phở thiệt!"… Và cứ thế mỗi ngày trên mạng, những người trẻ "sành điệu" đang tích cực làm "phong phú" thêm hệ thống ngôn ngữ vốn đã rất phức tạp của chúng ta. Anh Tây nào muốn học tiếng Việt chắc phải hết sức kiên nhẫn mới được đóa!!!
Lam Sơn
Super Moderators
Nguồn : Báo Tuổi Trẻ.
Biết chết liền!
Chúng ta quan sát ba đoạn trao đổi giữa hai người:
1. A: Giáo viên mới dạy thế nào?
B: Hiểu chết liền!
2. A: Nó giỏi lắm phải không?
B: Giỏi chết liền!
3. A: Nghe nói bạn sẽ đi du học?
B: Đi chết liền!
Trong đoạn thứ nhất, câu trả lời của B có nghĩa là: (1b) (Giáo viên mới dạy) không hiểu (được).
Trong đoạn thứ hai, câu trả lời của B có nghĩa là: (2b) (Nó) không giỏi. Trong đoạn thứ ba, câu trả lời của B có nghĩa là: (3b) (Tôi sẽ ) không đi du học.
Cả ba câu trả lời trên có điểm giống nhau: Nếu lời nói ra trong câu trả lời là “hiểu” thì ý của lời đó là ngược lại: “không hiểu”. Nếu lời nói ra trong câu trả lời là “giỏi” thì ý của lời đó là ngược lại: “không giỏi”. Nếu lời nói ra trong câu trả lời là “đi” thì ý của lời đó là ngược lại: “không đi”.
Trong sách giáo khoa toán 10, có khái niệm về phép qui nạp. Sự giống nhau một cách hệ thống trong ba câu trả lời trên cho chúng ta thực hiện phép qui nạp:
(I) Trong câu trả lời, nếu lời nói ra là “X chết liền!” thì ý của lời đó là “không X”
Trong ngôn ngữ học, “lời nói ra” được gọi là hiển ngôn, còn ý của nó được gọi là hàm ý.
II. Câu hỏi được đặt ra là:
Vì sao hiển ngôn là “X chết liền” có hàm ý “không X”?
Câu trả lời là vì nó tuân theo một phép suy luận logic. Để bạn đọc dễ hình dung ra phép suy luận này, chúng ta sẽ thay X = hiểu mà vẫn không làm mất tính khái quát trong lập luận.
Trong ngôn ngữ học có nguyên lý tiết kiệm ngôn ngữ. Đại để như sau: “Người nói dùng một năng lượng tối thiểu để truyền đi lượng thông tin tối đa”. Nguyên lý này cho phép giải thích được nhiều hiện tượng ngữ âm và ngữ pháp. Về ngữ pháp, đó là hiện tượng rút gọn: nếu rút gọn câu chữ mà người nghe vẫn hiểu được đúng ý mình thì người ta sẽ rút gọn. Vận dụng điều này vào câu chúng ta đang quan tâm: “Hiểu chết liền” chính là sự rút gọn của câu: “Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền”. Còn “không hiểu” chính là sự rút gọn của câu “Tôi không hiểu”. Như vậy, phép suy luận của chúng ta sẽ là:
(Ib) Từ hiển ngôn
(4) Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền.
Chúng ta sẽ suy ra hàm ý.
(5) Tôi không hiểu.
Đây chính là một phép suy luận toán học. Nói đúng hơn, một phép suy luận logic mà một mệnh đề đã được rút gọn vì nó là hiển nhiên với mọi người.
III. Trong sách đại số 10 có trình bày các phép toán mệnh đề. Từ hai mệnh đề a (= tôi hiểu) và b (= Tôi chết liền), chúng ta có mệnh đề kéo theo a b (= Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền), ở đó, a là điều kiện đủ của b.
Người ta đã chứng minh được rằng trong mệnh đề kéo theo a b, thì b là điều kiện cần của a, nghĩa là nếu không có b thì sẽ không có a. Nói cách khác, từ hai điều cho trước gọi là hai tiền đề (a b và không phải b) sẽ suy ra được điều thứ ba gọi là kết luận (là không phải a). Người ta gọi đó là phép tam đoạn luận, hay là phép suy luận theo điều kiện cần từ phép kéo theo. Nó mang tên modus tollens, viết tắt là MT. Cụ thể là:
(4) Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền (a b)
(4b) Tôi không chết liền (b)
Vậy thì: (5) “Tôi không hiểu” (a)
Trong thực tế, sẽ không có chuyện “tôi chết liền” một điều hiển nhiên mà cả người nói lẫn người nghe đều ngầm hiểu. Trong giao tiếp thông thường, theo nguyên lý tiết kiệm ngôn ngữ, chẳng cần phải nói ra cái điều hiển nhiên mà trong thực tế ai cũng biết là làm gì.
Thế là người ta lược bỏ câu “tôi chết liền” đi. Từ hai tiền đề trên đây chỉ còn lại tiền đề thứ nhất (= Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền) nhưng chúng ta vẫn suy ra a ( = Tôi không hiểu). Điều này giải thích vì sao câu (4) có hàm ý (5).
Một cách khái quát, câu “X chết liền” có hàm ý “không X”. Chỉ cần nói “biết chết liền” mọi người sẽ hiểu là “không biết”. Chỉ cần nói “giỏi chết liền” mọi người sẽ hiểu là “không giỏi”...
Xin các bạn lưu ý: cách nói tạo hàm ý (Ib) không mới. Nó có từ rất lâu đời rồi.
Người viết hi vọng tới đây các bạn trẻ sẽ nói: Đọc bài này “không hiểu chết liền!”.
Biết chết liền!
Chúng ta quan sát ba đoạn trao đổi giữa hai người:
1. A: Giáo viên mới dạy thế nào?
B: Hiểu chết liền!
2. A: Nó giỏi lắm phải không?
B: Giỏi chết liền!
3. A: Nghe nói bạn sẽ đi du học?
B: Đi chết liền!
Trong đoạn thứ nhất, câu trả lời của B có nghĩa là: (1b) (Giáo viên mới dạy) không hiểu (được).
Trong đoạn thứ hai, câu trả lời của B có nghĩa là: (2b) (Nó) không giỏi. Trong đoạn thứ ba, câu trả lời của B có nghĩa là: (3b) (Tôi sẽ ) không đi du học.
Cả ba câu trả lời trên có điểm giống nhau: Nếu lời nói ra trong câu trả lời là “hiểu” thì ý của lời đó là ngược lại: “không hiểu”. Nếu lời nói ra trong câu trả lời là “giỏi” thì ý của lời đó là ngược lại: “không giỏi”. Nếu lời nói ra trong câu trả lời là “đi” thì ý của lời đó là ngược lại: “không đi”.
Trong sách giáo khoa toán 10, có khái niệm về phép qui nạp. Sự giống nhau một cách hệ thống trong ba câu trả lời trên cho chúng ta thực hiện phép qui nạp:
(I) Trong câu trả lời, nếu lời nói ra là “X chết liền!” thì ý của lời đó là “không X”
Trong ngôn ngữ học, “lời nói ra” được gọi là hiển ngôn, còn ý của nó được gọi là hàm ý.
II. Câu hỏi được đặt ra là:
Vì sao hiển ngôn là “X chết liền” có hàm ý “không X”?
Câu trả lời là vì nó tuân theo một phép suy luận logic. Để bạn đọc dễ hình dung ra phép suy luận này, chúng ta sẽ thay X = hiểu mà vẫn không làm mất tính khái quát trong lập luận.
Trong ngôn ngữ học có nguyên lý tiết kiệm ngôn ngữ. Đại để như sau: “Người nói dùng một năng lượng tối thiểu để truyền đi lượng thông tin tối đa”. Nguyên lý này cho phép giải thích được nhiều hiện tượng ngữ âm và ngữ pháp. Về ngữ pháp, đó là hiện tượng rút gọn: nếu rút gọn câu chữ mà người nghe vẫn hiểu được đúng ý mình thì người ta sẽ rút gọn. Vận dụng điều này vào câu chúng ta đang quan tâm: “Hiểu chết liền” chính là sự rút gọn của câu: “Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền”. Còn “không hiểu” chính là sự rút gọn của câu “Tôi không hiểu”. Như vậy, phép suy luận của chúng ta sẽ là:
(Ib) Từ hiển ngôn
(4) Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền.
Chúng ta sẽ suy ra hàm ý.
(5) Tôi không hiểu.
Đây chính là một phép suy luận toán học. Nói đúng hơn, một phép suy luận logic mà một mệnh đề đã được rút gọn vì nó là hiển nhiên với mọi người.
III. Trong sách đại số 10 có trình bày các phép toán mệnh đề. Từ hai mệnh đề a (= tôi hiểu) và b (= Tôi chết liền), chúng ta có mệnh đề kéo theo a b (= Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền), ở đó, a là điều kiện đủ của b.
Người ta đã chứng minh được rằng trong mệnh đề kéo theo a b, thì b là điều kiện cần của a, nghĩa là nếu không có b thì sẽ không có a. Nói cách khác, từ hai điều cho trước gọi là hai tiền đề (a b và không phải b) sẽ suy ra được điều thứ ba gọi là kết luận (là không phải a). Người ta gọi đó là phép tam đoạn luận, hay là phép suy luận theo điều kiện cần từ phép kéo theo. Nó mang tên modus tollens, viết tắt là MT. Cụ thể là:
(4) Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền (a b)
(4b) Tôi không chết liền (b)
Vậy thì: (5) “Tôi không hiểu” (a)
Trong thực tế, sẽ không có chuyện “tôi chết liền” một điều hiển nhiên mà cả người nói lẫn người nghe đều ngầm hiểu. Trong giao tiếp thông thường, theo nguyên lý tiết kiệm ngôn ngữ, chẳng cần phải nói ra cái điều hiển nhiên mà trong thực tế ai cũng biết là làm gì.
Thế là người ta lược bỏ câu “tôi chết liền” đi. Từ hai tiền đề trên đây chỉ còn lại tiền đề thứ nhất (= Nếu tôi hiểu thì tôi chết liền) nhưng chúng ta vẫn suy ra a ( = Tôi không hiểu). Điều này giải thích vì sao câu (4) có hàm ý (5).
Một cách khái quát, câu “X chết liền” có hàm ý “không X”. Chỉ cần nói “biết chết liền” mọi người sẽ hiểu là “không biết”. Chỉ cần nói “giỏi chết liền” mọi người sẽ hiểu là “không giỏi”...
Xin các bạn lưu ý: cách nói tạo hàm ý (Ib) không mới. Nó có từ rất lâu đời rồi.
Người viết hi vọng tới đây các bạn trẻ sẽ nói: Đọc bài này “không hiểu chết liền!”.
Bác Lam Sơn văn hay chữ tốt quá, chắc bác có nghề sư phạm đây. Em đọc các bài của bác thấy rất hay.
hay dưng mà hiểu chết liền ạ
ặc, theo suy nghĩ của em thì nó ko thể gọi là méo mó tiếng Việt được. Việt Nam ta có bao nhiêu dân tộc, bấy nhiêu ngôn từ ...Chỉ có những con người ở xung quanh 4 bức tường thì mới thấy Tiếng việt mình trong sự hạn hẹp... Ai đã từng ngược xuôi nam bắc, lên núi cao, vào rừng sâu, sống với người dân tộc thiểu số... mới thấy là để hiểu được Tiếng Việt quả thật ko dễ dàng chút nào mặc dù chúng ta đang sử dụng nó từng giờ từng phút........Các anh ko tin, thì chỉ cần từ TP.HCM đi tới ĐN ta nghe 1 vài từ ngồ ngộ như : mô tê răng rứa... cách vần điệu âm ngữ cũng trầm bổng khác nhau.... chỉ 1 từ chửi tục mà Nam Bắc 2 miền cũng 2 từ Đ.. khác nhau rồi
Thế nên chúng ta nên chấp nhận nó, hội nhập nó để hiểu nghĩa của nó theo cái phong phú mà chính con người trao tặng cho nó...
Chỉ là suy nghĩ cá nhân, mong được góp ý
...Chỉ có những con người ở xung quanh 4 bức tường thì mới thấy Tiếng việt mình trong sự hạn hẹp... Ai đã từng ngược xuôi nam bắc, lên núi cao, vào rừng sâu, sống với người dân tộc thiểu số... mới thấy là để hiểu được Tiếng Việt quả thật ko dễ dàng chút nào mặc dù chúng ta đang sử dụng nó từng giờ từng phút........Các anh ko tin, thì chỉ cần từ TP.HCM đi tới ĐN ta nghe 1 vài từ ngồ ngộ như : mô tê răng rứa... cách vần điệu âm ngữ cũng trầm bổng khác nhau.... chỉ 1 từ chửi tục mà Nam Bắc 2 miền cũng 2 từ Đ.. khác nhau rồi Thế nên chúng ta nên chấp nhận nó, hội nhập nó để hiểu nghĩa của nó theo cái phong phú mà chính con người trao tặng cho nó...
Chỉ là suy nghĩ cá nhân, mong được góp ý