CHIA SẺ Ngòi bút chấm mực cổ (Vintage dip pen nib)

bachdieplt

New member
GÂY DỰNG
Tôi đã từng băn khoăn, không biết có ai cùng niềm đam mê sưu tầm ngòi bút mực cổ như mình không? Tôi thuộc thế hệ 7X, cái tuổi mà thuở ban đầu cắp sách đến trường luôn tung tăng với lọ mực nhỏ xinh xắn và cây bút chấm mực thân thương. Vì thế, cho đến giờ tôi vẫn luôn có hứng thú khi tìm hiểu về cây bút chấm mực và những nét chữ xinh do chúng tạo nên. Tôi muốn chia sẻ với những ai có cùng sở thích như mình.
Trước hết, tôi nói qua vài nét về lịch sử ngòi bút chấm mực.

Bút chấm mực ngòi kim loại xuất hiện từ năm 1772 và Bryan Donkin được cấp sáng chế phát minh “bút kim loại” hay còn gọi “bút thép” vào năm 1802 nhưng thời đó Bryan Donkin không thành công bởi sản phẩm chưa được công chúng ủng hộ. Cho đến năm 1822, John Mitchell của Birmingham tiên phong sản xuất hàng loạt ngòi bút thép đầu tiên và nhanh chóng trở nên nổi tiếng với công nghệ dùng máy cắt ngòi. Ngay sau đó, nhiều nhà sản xuất khác của Birmingham đã bắt tay vào sản xuất ngòi bút chấm mực và đứng đầu bảng những năm 1830 là Jonh William Mitchell, Joseph Gillott và Josiah Mason. Vào năm 1860 đã có đến hơn trăm nhà sản xuất ngòi bút mực lớn và nhỏ tập trung ở Birmingham. Những cái tên nổi tiếng, thống trị thương mại về bút chấm mực phải kể đến như Jonh Mitchell, Baker & Finnemore, Brandauer & Co Ltd., Joseph Gillott & Sons, Ltd. Hinks Wells & Co., Geo W Hughes D., Leonardt & Catwinkle, M. Myers & Son., Perry & Co., Spencerian Pen... Ở Đức, bút chấm mực đầu tiên đã được thực hiện vào năm 1842 bởi Heintze & Blanckertz tại Berlin, tiếp theo một số nhà sản xuất nổi tiếng như Brause, F.Soennecken, Herm. Müller, Leo's, Pelikan. Ở Pháp thì có một số tên tuổi như Blanzy-Poure, J.B. Mallat, Baignol et Farjon, Cie. Francaise, Plumes Parisiennes. Ở Tây Ban Nha, phải kể đến A. Fabre, Boira, Cervantinas, Campoamor, Daimar, Goya, Imsa, Jaer, Verabil. Còn ở Mỹ cuối thế kỷ 19 mới xuất hiện Esterbrook, C. Howard Hunt, Turner & Harrison, Speedball, Eagle Pencil Co., E. S. Hollyson & Co. Ngoài ra, rải rác ở khắp nơi trên Thế giới mãi sau này cũng có một vài hãng sản xuất ngòi bút chấm mực như ở Úc có Carl Kuhn, Salcher, Hiro; ở Nhậtcó Nikko, Tachikawa, Zebra; ở Scotland có MacNiven & Cameron,… Tuy nhiên, những nhà sản xuất từ thuở ban đầu đến giờ còn tồn tại chỉ có Speedball, Brause (thuộc tập đoàn Exaclair), D. Leonardt và William Mitchell. Dưới đây là đôi dòng lịch sử điểm qua một số nhà sản xuất ngòi bút thép tên tuổi lừng danh một thời trên thế giới.

I- Ở Anh:

Kể từ năm 1850, Birmingham, Anh tồn tại như một trung tâm thế giới cho bút thép và sản xuất ngòi thép. Hơn một nửa các bút ngòi thép được sản xuất trên thế giới là do Birmingham chế tác. Thu hút hàng ngàn thợ thủ công lành nghề và nhiều kỹ thuật sản xuất mới đã được hoàn thiện ở Birmingham.

Perry là một hãng sản xuất bút chấm mực lớn nhất của Anh, được James Perry thành lập vào năm 1824 và phá sản năm 1961. Perry nổi tiếng với các dòng sản phẩm ngòi bút như No.2005 EF, Classical Pen No.36 EF, 7091 Extra Fine J.Mason, No. 25, No. 341, No. 1401-1407 hay dòng ngòi bút lông “Quill pen” No. 230-232,… Từ năm 1829 tất cả các sản phẩm bút chấm mực của họ được sản xuất bởi Josiah Mason cũng như các hãng bút lớn khác cùng thời đó, nhanh chóng nổi tiếng, đi đầu trong ngành công nghiệp mới và xuất khẩu ngòi bút khắp nơi trên thế giới. Năm 1870, Josiah Mason, Sommerville, Wiley và Perry sát nhập để tạo thành Perry & Co. mà sau này trở thành một trong những nhà sản xuất lớn nhất thế giới. Năm 1876 họ trở thành một trong những nhà sản xuất ngòi bút lớn trên thế giới, ngang tầm với R. Esterbrook, Mỹ. Năm 1920 khi mà 2 nhà sản xuất bút Hinks Wells & Co và William Mitchell kết hợp với nhau với cái tên “British Pens” và từ sau thế chiến thứ II, thêm công ty Jewel gia nhập thì họ trở thành nhà sản xuất bút lớn mạnh, bắt đầu ra đời thêm sản phẩm bút bi. Năm 1961, British Pens đã mua lại Perry & Co và một số hãng sản xuất ngòi bút danh tiếng khác như John Mitchell, Joseph Gillott. Sau đó, họ thuộc tập đoàn Twinlock và đổi tên thành "Cumberland Graphics" vào năm 1975.

Joseph Gillott là một công ty có trụ sở tại Birmingham, Anh, chuyên sản xuất bút chấm mực chất lượng cao từ năm 1827. Công ty hiện đang là một phần của William Mitchell. Joseph Gillott là chủ hãng dao kéo tại thị trấn Sheffield và năm 1821 ông chuyển đến Birmingham, bắt đầu sản xuất các vật dụng bằng thép như khóa thép, dây chuyền, đèn trang trí. Cho đến năm 1830, ông chuyển sang ngành sản xuất bút thép bằng máy cắt và năm 1831 ông đã có bằng sáng chế với kiểu ngòi bút phù hợp cho ngành báo chí như việc cắt đi những khoảng trống, tạo thành các khe hở, uốn kim loại, gây ấn tượng với tên của nhà sản xuất trên mặt ngòi, mài vát ngòi với các khe hở bên ngoài trục tâm ngòi,... Sự đơn giản, chính xác, sáng tạo, đầu tư hiệu quả các máy móc thiết bị sử dụng sản xuất bút thép với số lượng lớn đã làm cho Joseph nhanh chóng gây nổi tiếng và giàu có. Sau khi ông qua đời, con trai ông, cũng Joseph, tiếp tục công việc kinh doanh của gia đình sản xuất ngòi bút thép và tiếp tục sống trong các khu vực Birmingham. Tuy nhiên, ngành sản xuất bút mực hết thời và sụp đổ do việc phát minh ra bút bi vào năm 1938 bởi Laszlo Biro, Hungary. Năm 1920, khi Hinks Wells & Co và William Mitchell hợp nhất lại tại Pedigree ở Birmingham, thành lập một công ty mới “British pen”. Sau Thế chiến II công ty trang sức London gia nhập với họ và bắt đầu sản xuất bút bi. Năm 1961, British pen mua lại doanh nghiệp bút của Perry & Co và các nhà sản xuất khác như John Mitchell và Joseph Gillott. Trở thành một phần của Tập đoàn Twinlock và tên của nó được đổi thành "Cumberland Graphics" vào năm 1975. Byron, giám đốc của William Mitchell đã mua lại British pen vào năm 1982 và lần nữa lại đổi tên "William Mitchell Ltd." Và tiếp tục sản xuất bút ở Wets Midlands. Các sản phẩm Gillott phù hợp cho các mục đích vẽ, lập bản đồ và thư pháp. Ngòi Gillot hiện vẫn đang được sản xuất là No. 170, 290, 291, 303, 404, 659, 850, 1068, 1290, 1950 và 2788. Tuy nhiên, ngòi bút mực của họ ngày nay có chất lượng không cao do xu thế chung giảm chi phí bằng nguồn nguyên liệu hợp kim mới có độ dẻo dai tốt nhưng đàn hồi kém.

Spencerian Steel Pen & Co. khi mới bắt đầu vào năm 1858 cũng là một trong những nhà sản xuất bút mực lớn ở Birmingham và là công ty con thuộc hãng xuất bản Ivison Phinney Publishing Company. Tuy nhiên, từ năm 1869 khi hãng đổi tên thành Ivison Blakeman Taylor & Co The New York, thì công ty không có nhà máy riêng để sản xuất nữa mà chỉ chuyên phân phối bút với các loại ngòi thép hoàn toàn được chế tác bởi nghệ nhân tài ba Josiah Mason (sau đó thuộc về Perry & Co.). Họ đã làm nên lịch sử, nổi tiếng khắp thế giới chủ yếu là do chất lượng ngòi bút tuyệt vời, được chế tạo rất độc đáo, tính đàn hồi, mềm dẻo, linh hoạt cực cao, dễ sử dụng và được đánh giá ngang tầm với ngòi bút của hãng Joseph Gillott, R.Esterbrook, Perry &Co. danh tiếng thời đó, nhất là ngòi Spencerian No.1, No.5, No.6 Flourishing Pen, No.9 Bank Pen, Spencerian 101 Fine, Spencerian Pen Company's No.14 Artistic (sau này ngòi Hunt No.101 Imperial của hãng Speedball là một bản copy nhưng không thể sánh bằng). Sau Thế chiến I, họ đã không kịp thay đổi cho phù hợp xu thế, không cạnh tranh được trên thị trường và phải ngừng sớm hoạt động kinh doanh bút.

Josiah Mason một nhà từ thiện nổi tiếng và có công thành lập Trường Cao đẳng Khoa học Mason, mà sau này trở thành Trường Đại học Birmingham. Mặc dù, ông thực sự là một nhà sản xuất bút thép lớn nhất của Anh ở đầu thế kỷ 19 nhưng các sản phẩm bút, ngòi bút của ông đều cung cấp và mang tên cho các hãng bút nổi tiếng khác như James Perry, Spencerian Pen nên ít được biết đến hơn William Mitchell, Joseph Gillott & Sons Ltd., ... Ông bắt đầu chế tác ngòi bút từ năm 1824 nhưng chủ yếu chỉ cung cấp cho James Perry. Khoảng năm 1870 Josiah Mason, Sommerville, Wiley và Perry sát nhập để tạo thành Perry & Co. mà sau này trở thành một trong những nhà sản xuất lớn nhất thế giới. Những dòng ngòi bút hiếm hoi được mang thương hiệu của riêng ông mà vẫn được biết đến tận thời nay là Sir Josiah Mason No.1002 Fine Point, Sir Josiah Mason No.1003 Medium và từng là ngòi bút thép yêu thích của nhà soạn kịch August Strindberg(1849-1912) người Thụy Điển.

D.Leonardt & Co. là nhà sản xuất bút chấm mực từ lâu đời nhất của Anh, được thành lập vào năm 1856 bởi Diedrich Leonardt. Sau mở rộng 2 thị trường lớn vào năm 1863 và 1867 để xuất khẩu sang Nam Mỹ và Đông Âu, D.Leonardt đã được lựa chọn chuyên chế tác bút chấm mực dành cho các hoàng đế của nước Ý. Do đó, các dòng bút họ sản xuất được đánh giá là có chất lượng cao và về sau họ cho ra đời dòng bút bi nổi tiếng, rồi đến dòng bút máy "Automatic Wonder Pen" từ năm 1871. Các dòng ngòi bút thép nổi tiếng của họ phải kể đến Hiro 49, Principal, 70 Tape Ornament, Hiro 6H, Hiro 700, 800, 801. Mặc dù hầu hết các nhà sản xuất ngòi bút thành lập tại Birmingham đã đóng cửa nhà máy thì Leonardt là một trong số ít các công ty đã ở lại trong ngành công nghiệp bút kể từ khi thành lập đến tận ngày nay. Cũng như các hãng sản xuất bút khác, một số ngòi bút chấm mực sản xuất gần đây của họ không được như những ngòi thời xa xưa do phải cạnh tranh giảm giá thành bằng chất liệu mới có độ dẻo dai tốt nhưng đàn hồi kém, không bền, dễ bị ăn mòn và ôxy hóa.

II- Ở Mỹ:

Richard Esterbrook ban đầu là nhà sản xuất bút lông ngỗng ở Cornwall. Năm 1858, ông đã nhìn thấy một khoảng trống trong thị trường Mỹ cho bút thép ngòi. Esterbrook tiếp cận và kéo về mình một số thợ thủ công làm việc cho John Mitchell và gây dựng nên công ty “The Esterbrook Steel Pen manufacture”. Esterbrook sau đó đã trở thành một trong những nhà sản xuất bút thép lớn nhất thế giới và rất thành công lớn bởi luôn xác định chất lượng, độ bền là yếu tố quan trọng hàng đầu. Các sản phẩm ngòi bút Esterbrook phát triển đa dạng, thay đổi rất linh hoạt, nét bút mềm mại phù hợp với mọi phong cách viết của công chúng và được ưa chuộng nhất phải kể đến Professional A1, Bank pen No.14, No.128 EF Elastic, Inflex 322, Falcon pen No.48, các dòng ngòi Radio pen, Art & Drafting pen và School pen. Năm 1896, Esterbrook bắt đầu mở chi nhánh ở Anh và gây dựng lớn vào năm 1916. Đến năm 1920, họ nổi tiếng nhất thế giới về lĩnh vực “bút chấm mực”. Năm 1930 công ty đã tìm vật liệu đỡ tốn kém cho sản xuất và bắt đầu sử dụng kim loại Iridium còn gọi là Durachrome và công ty cũng đổi tên thành "The Esterbrook Hazel pen”. Năm 1940, công ty Esterbrook tại Anh đã bị phá hủy mất hơn một nửa bởi Thế chiến lần thứ II. Năm 1947, công ty đã mua lại 1 nhà máy của John Mitchell (nhà sản xuất ngòi bút đầu tiên trên thế giới sử dùng công nghệ cắt ngòi bằng máy) và dần khôi phục lại cơ nghiệp tại Anh. Sau đó một thời gian, công ty tiếp tục mua lại Hazell Pen, đổi tên lần nữa là “The Esterbrook Pen” và rồi chấm dứt sự nghiệp sản xuất ngòi bút chấm mực không lâu khi mà sự ra đời của bút bi đã thống trị ngành công nghiệp sản xuất bút trên toàn thế giới.

Speedball tiền thân là Hunt Pen Company, một công ty của Mỹ chuyên sản xuất vật liệu cho ngành mỹ thuật và văn phòng phẩm. Thành công nhất của Speedball là dòng sản phẩm bút chấm mực. Vào năm 1899, C. Howard Hunt thành lập công ty Hunt Pen ở Camden, New Jersey. Năm 1913, cây bút “speedball” đầu tiên là được Hunt mua lại bản quyền sáng chế của nhà phát minh, nhà thiết kế chữ nghệ thuật Ross F. George danh tiếng. Cây bút nguyên bản là kiểu ngòi A, đầu ngòi vuông có thể viết vẽ cả nét đậm và nét mảnh, phù hợp với phong cách chữ của Ross. Sau đó bộ sản phẩm được phát triển thêm các kiểu ngòi khác nhau như ngòi B- đầu tròn để tạo nét tròn điểm đầu và điểm cuối nét chữ viết. Ngòi C- đầu nhọn có thể tạo đường nét dày, mỏng tùy ý nên thích hợp cho rất nhiều kiểu chữ thư pháp. Ngòi D- đầu hình dáng ôvan thích hợp cho kiểu chữ Italic, Gothic. Ngòi E- kiểu bàn chải thép gồm 4 kích cỡ cũng đầu nhọn như kiểu ngòi C nhưng độ rộng ngòi lớn hơn. Năm 1915, F. George đã lấy bằng sáng chế cho bộ sản phẩm ngòi Speedball cho công ty Hunt Pen và đó là phát minh lớn cho ngành công nghiệp bút thép. Về sau, phiên bản kiểu ngòi B được nâng cấp, phân chia thêm kiểu ngòi FB (hay còn gọi là Flicker) với bộ phận chứa mực có thể tháo rời vệ sinh được và phát triển thêm các dòng sản phẩm ngòi Hunt phục vụ nhu cầu của người viết, vẽ như các hãng bút thép khác. Năm 1997, Walt Glazer mua lại phần Speedball trong khi Tập đoàn Hunt đang cơ cấu lại và công ty Speedball được thành lập từ đó. Hiện nay, tất cả ngòi bút của C. Howard Hunt vẫn đang được sản xuất với thương hiệu Speedball và rất được ưa chuộng trong mỹ thuật, viết vẽ tranh hoạt hình.

III- Ở Đức:

F. Soennecken Verlag được thành lập vào năm 1875 tại Iserlohn bởi Friedrich Soennecken chuyên sản xuất bút, lọ mực được đánh giá tốt nhất, lớn nhất và đầu tiên của nước Đức. Friederich Soennecken phát minh ra kiểu viết chữ tròn của thư pháp và chế tạo loại ngòi phù hợp cho phong cách đó, ngòi đầu tròn đầu tiên trên thế giới năm 1860. Ông cũng là người có công thành lập hiệp hội dành riêng cho thư tín thương mại và đã phát triển phong cách riêng của mình về thư pháp có tên Kaufmannische Verein Iserlohn vào năm 1868. Năm 1876, công ty chuyển địa điểm đến các thành phố đại học Bonn với mục đích phục vụ chủ yếu cho các sinh viên. Do sự thành công của phong cách của mình, công ty đã mở rộng quy mô ngày càng lớn và vào năm 1883 một nhà ba tầng được xây dựng vào Poppelsdorf, ở trung tâm Bonn, nơi có khoảng bốn mươi nhân viên hoạt động. Trong cùng thời gian này, công ty mở rộng thị trường bằng thiết bị văn phòng như phát minh máy tính xách tay tháo rời, dập lỗ giấy và trở thành một trong những nhà sản xuất hàng đầu của Đức trong lĩnh vực văn phòng phẩm, rồi tiếp tục mở rộng sang sản xuất đồ gỗ nội thất văn phòng. Ngay trước Thế chiến II, là giai đoạn đỉnh cao của Soennecken khi bút của họ chiếm gần như toàn bộ thị trường Đức bởi mức giá thấp hơn so với loại tương đương của Montblanc và Pelikan. Tuy nhiên, cuộc Thế chiến thứ II đã tàn phá rất nặng, nhà máy ở Bonn đã hoàn toàn bị phá hủy bởi vụ đánh bom. Đến năm 1945, nhà máy tiếp tục sản xuất bởi người con trai và cháu trai của Friedrich Soennecken, cũng đã thành công cho đến năm 1949. Giống như các công ty sản xuất bút khác, Soennecken phải chịu một cuộc khủng hoảng quyết định về những năm 1960 do sự ra đời của bút bi dùng một lần, do đó đã đóng cửa vào năm 1967. Ngày nay, thương hiệu Soennecken vẫn đang được sử dụng cho các mặt hàng văn phòng phẩm bởi sự uy tín, chất lượng cao của họ không hề thay đổi ngay cả khi đang trong giai đoạn khủng hoảng cuối cùng và cho đến giờ ngòi bút, bút máy Soennecken tiếp tục được săn lùng mọi lúc mọi nơi như F. Soennecken's 152, 181, 183 EF, Bonna pen 1001, 66 F, Enten-feder và Soennecken 414, 420, 410,..

Brause được thành lập vào năm 1850 tại Iserlohn, Đức, một khu vực nổi tiếng về chất lượng thép và các kỹ năng của thợ thủ công của nó. Sáng lập viên là Friedrich Wilhelm Brause và Carl Bergfeld bắt đầu sản xuất ngòi bút vào năm 1895 và đã có một bộ hoàn chỉnh hơn 400 các loại ngòi tốt nhất cho lĩnh vực thư pháp đáp ứng mọi kiểu chữ viết. Ở thời kỳ trước Thế chiến II, Brause là một trong những công ty hiếm có luôn giữ vững chất lượng cần thiết cho ngòi của họ, đó là một sự cân bằng tinh tế giữa tính đàn hồi tương đối cho viết mềm dẻo hơn và nét thanh đậm rõ ràng. Các dòng ngòi nổi tiếng của Brause phải kể đến như: Steno 361 Blue pumpkin, Christian IX Pen EF, 29 Index, 66EF, Rose 76, 511, 513, 515. Những năm gần đây Tập đoàn Exaclair - Mỹ đã sở hữu toàn bộ Brause và cho tái sản xuất các loại ngòi bút. Tuy nhiên, để cạnh tranh trong thị trường hiện nay họ cũng đã sử dụng vật liệu mới cho ngành bút thép như các hãng sản xuất lớn trên thế giới. Mặc dù thiết kế và kiểu dáng, hình thức các loại ngòi bút không thay đổi nhưng độ bền không cao và độ đàn hồi kém hơn các sản phẩm của họ trước đây.
 
Tiếp theo là những nét chữ từ các loại ngòi mực cổ tạo nên:
Ngòi Soennecken Bonna pen 1001
14040091_10208930862261397_6263280734675542571_n.jpg


Ngòi Perry 2005 EF
14079552_10208930871021616_2395942207725839206_n.jpg


Ngòi Spencerian No.1
14051764_10208974905202443_4586242713064392467_n.jpg


Ngòi Hunt Globe No. 513
14055181_10208965956218724_284203660575063838_n.jpg


Ngòi Brause Christian IX Pen EF
14183763_10209081312702564_5077993071655126861_n.jpg


Ngòi J.B Mallat 12
14238080_913731752104420_8643907345151871057_n.jpg


Ngòi Josepe Gillott 919
14053965_10208925843735937_6367379797661862207_n.jpg


Ngòi Soennecken 183
13939367_10208925844895966_1499518360367934248_n.jpg


Ngòi Resterbrook Bank pen No.14
13669802_649224948578647_437550602391968958_n.jpg

13775571_884587321685530_5694988537015129902_n.jpg


Ngòi M. Myers & Son Britannia pen No.1917
13709965_491639741041014_5173983254134473546_n.jpg


Ngòi Esterbrook Inflex 322
13528884_869681023176160_4204977975106459965_n.jpg


Ngòi Spencerian N0.39
13344553_10208375326613353_2337744189173909848_n.jpg
 
Bài này để thêm thông tin tham khảo cũng được bác Cả ạ. Nhưng bác chủ topic nên edit, thêm hình ảnh, ngắt đoạn cho sinh động hơn!
 
Bài này để thêm thông tin tham khảo cũng được bác Cả ạ. Nhưng bác chủ topic nên edit, thêm hình ảnh, ngắt đoạn cho sinh động hơn!
Cảm ơn bác đã chỉ giáo giúp. Em còn lơ ngơ quá, post bài xong định chỉnh sửa, chèn thêm hình mà loay hoay tìm mãi không ra nổi chức năng sửa bài ah.
 
Back
Top